Đàn violon là loại hình nhạc cụ có kích thước nhỏ nhất và thanh âm cao nhất trong họ vĩ cầm. Đàn gồm có bốn dây, mỗi dây cách nhay một quãng năm đúng. Đàn violon phát triển vào thế kỷ 16 ở Ý và tiếp tục được cải thiện trong suốt thế kỷ 18 và 19. Họ đàn vĩ cầm còn có ba loại khác là Viola, Cello và Contrabass.
Loại đàn dùng cho người lớn có chiều dài khoảng 60cm , rộng khoảng 20cm và luôn có kèm một cây vĩ có dây làm bằng đuôi lông ngựa, loại cao cấp hơn thì có thể được làm bằng vây của cá voi. Tuy nhiên, ngày nay, vì nhiều mục đích bảo vệ môi trường và động vật có nguy cơ tuyệt chủng, sợi dây đàn đã được thay thế bằng chất liệu ni lông hóa học có tính đàn hồi và khả năng sử dụng được lâu dài hơn.
Ngoài ra, thân đàn violon được làm từ các loại gỗ khác nhau như gỗ phong, gổ vân sam … Còn dây đàn thì lại được làm bằng thép hoặc ni lông. Người nhạc công tạo ra âm thanh nhờ kéo hoặc gẩy đàn bằng tay phải và bấm nốt bằng tay trái. Loại hình nhạc cụ này được sử dụng trong rất nhiều thể loại âm nhạc khác nhau từ nhạc cổ điện, jazz, baroque, dân gian đến cả nhạc rock.
Về lịch sử hình thành thì sao nhỉ? Loại nhạc cụ này cũng được ra đời từ khá sớm. Chủ yếu nó được chơi bằng cách gẩy vào dây đàn như cây đàn lyre của Hi Lạp. Nhạc cụ dây dùng vĩ này có lẽ bắt nguồn từ vùng Trung Á, những người thuộc dân tộc Turb và Mông Cổ được xem là những nhạc công đầu tiên sử dụng nhạc cụ dây dùng vĩ này.
Thuở sơ khai, nhạc cụ của họ gồm 2 dây, cả dây đàn và vĩ kéo đều làm từ lông ngựa. Dần dần nó lan rộng đến Trung Quốc, Ấn Độ, Trung Đông và đế quốc La Mã và sau đó phát triển thành đàn erhu, đàn rehab, đàn lyra và đàn esraj.
Vĩ cầm bốn dây đầu tiên được cho là của Andrea Amati – sản xuất vào năm 1555 (các loại vĩ cầm khác xuất hiện sớm hơn và chỉ có 3 dây, có tên gọi là Violetta). Từ đó, loại đàn violon này lập tức trở nên phổ biến với những nhạc công đường phố và cho đến cả giới quý tộc. Những người thợ làm đàn nổi tiếng nhất từ thế kỉ 16 đến thế kỉ 18 thường tập trung chủ yếu ở Brescia và Cremona như Dalla Corna, Micheli, Giovanni Paolo Maggini, Amati, Guarmeri vả Stradivari.
Ngày nay, các nghệ nhân nổi tiếng về làm đàn từ thời hoàng kim nhất như Stradivari và Guarneri del Gesù được nhiều nghệ sĩ và các nhà sưu tầm săn lùng. Kỹ lục hiện nay là cây đàn violon Lady Blunt của Stradivari – được bán với giá 9,8 triệu bảng Anh vào ngày 20/06/2011.
Loại đàn violon này có nhiều kích thước khác nhau để phù hợp với người chơi đàn. Ngoài cỡ lớn nhất 4/4, còn có các cỡ như ¾, ½, ¼, 1/8, 1/10, 1/32 và thậm chí là 1/64. Đàn với kích thước nhỏ thường hiếm được sản xuất và chủ yếu là do đặt hàng riêng. Độ dài của riêng phần hộp đàn đối với cỡ 4/4 là 35cm (14 inch), cỡ ¾ là khoảng 33cm (13 inch) và cỡ ½ là khoảng 30cm (12 inch).
Tại Việt nam, thì làng Then thuộc xã Thái Đào, Lạng Giang, Bắc Giang là ngôi làng duy nhất tại nước ta có truyền thống chơi đàn violon suốt gần 60 năm nay. Đây là ngôi làng đã sinh ra những người làm văn hóa – nghệ thuật, âm nhạc như Trần Vinh, Bùi Đắc Sừ, Quốc Minh, Hà Huy Bái, Lê Văn Khách, Nguyễn Văn Đưa. Đây là những nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công đã nổi danh trên làng văn hóa nghệ thuật.
Nguồn internet.