0 bình luận về “Cách phân tích thơ dài và đúng ý
Dạy với”
Cuộc đời tác giả.
– Hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
– Thể thơ: lục bát, tự do, thơ 5 chữ…
– Hình ảnh thơ: Ví dụ như hình ảnh người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp – Mĩ trong Đồng chí hay Bài thơ về tiểu đội xe không kính, hình ảnh người bà trong “Bếp lửa”…
– Chi tiết thơ:
– Giọng điệu: gồm có giọng hào hùng, nhẹ nhàng, xót thương, bi lụy, triết lý…
– Vần (nhịp) thơ.
– Ngôn ngữ thơ: Gồm có ngôn ngữ bình dân, ngôn ngữ bác học…
– Bố cục: Đây là phần quan trọng nhất để các em tìm ý cho bài cảm nhận của mình (Có thể chia theo khổ, chia theo đoạn, câu…).
=> Tất cả các đặc điểm trên ở tác phẩm nào cũng có những mức độ đậm nhạt của các đặc điểm này trong mỗi tác phẩm là khác nhau. Thêm vào đó, các em cần chú ý dựa vào đề bài yêu cầu gì để lựa chọn các đặc điểm trên cho phù hợp theo sở trường và khả năng của mình.
II. Kiến thức cần có trước khi làm bài
1. Kiến thức về tác giả:
– Tên, bút danh, năm sinh, năm mất, gia đình…
– Xã hội mà tác giả sống và sáng tác…
– Khuynh hướng sáng tác, chủ đề sáng tác.
– Các tác phẩm tiêu biểu.
2. Kiến thức về tác phẩm:
– Thuộc thơ (nếu đề bắt chép thuộc bài, đoạn, câu sau đó cảm nhận, phân tích…).
– Hoàn cảnh sáng tác
– Nội dung chính của tác phẩm
– Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm
– Một số tác giả, tác phẩm cùng chủ đề để so sánh đối chiếu (nếu có)
III. Các bước phân tích một bài thơ, đoạn thơ, câu thơ
Bước 1: Tìm hiểu đề (xác định yêu cầu của đề bài)
Bước 2: Lập dàn ý
Bước 3: Phân tích câu thơ, khổ thơ, bài thơ
IV. Một số cách thức phân tích đoạn thơ, bài thơ
1. Phân tích từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, giọng điệu, nhịp điệu trong từng câu thơ, khổ thơ
2. Liên tưởng, so sánh những câu thơ cần phân tích với một số câu thơ có nội dung tương đồng hoặc tương phản
– Giọng điệu: gồm có giọng hào hùng, nhẹ nhàng, xót thương, bi lụy, triết lí…
– Vần (nhịp) thơ.
– Ngôn ngữ thơ: gồm có ngôn ngữ bình dân, ngôn ngữ bác học, ngôn ngữ được sử dụng trong bài thơ (từ láy, câu đặc biệt, thành ngữ, tục ngữ, dấu ?, dấu !… => tất cả đều có dụng ý của tác giả).
– Bố cục: Có thể chia theo khổ, chia theo đoạn, câu
. Mở bài:
– Giới thiệu qua về tác giả.
– Giới thiệu nội dung chính của tác phẩm.
– Nội dung ý nghĩa của đoạn, câu thơ
Lưu ý:Phần mở bài cần tự nhiên, đủ nội dung và sáng tạo.
2. Thân bài:
– Đoạn đầu tiên của thân bài nên trình bày khái quát nội dung nghệ thuật của cả tác phẩm, đặc biệt là các đề chỉ yêu cầu phân tích đoạn, câu thơ.
– Đưa các nội dung chính của bài thơ, các luận điểm lớn, chia nhỏ các nội dung có trong đoạn, trong câu, biến chúng thành các luận điểm lớn đề đi sâu cảm nhận.
– Mỗi đoạn văn nên viết theo cách diễn dịch hoặc quy nạp, mỗi khi chuyển đoạn mới phải có liên kết đoạn.
– Phần thân bài triển khai khoảng 4 đến 5 đoạn, dựa vào khả năng viết của mình, nhào nặn những nội dung cơ bản trong mỗi đoạn
3. Kết bài:
– Khái quát được nội dung đề yêu cầu.
– Từ những gì đã cảm nhận rút ra được bài học rút ra cho bản thân hoặc liên hệ với cuộc sống.
Cuộc đời tác giả.
– Hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
– Thể thơ: lục bát, tự do, thơ 5 chữ…
– Hình ảnh thơ: Ví dụ như hình ảnh người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp – Mĩ trong Đồng chí hay Bài thơ về tiểu đội xe không kính, hình ảnh người bà trong “Bếp lửa”…
– Chi tiết thơ:
– Giọng điệu: gồm có giọng hào hùng, nhẹ nhàng, xót thương, bi lụy, triết lý…
– Vần (nhịp) thơ.
– Ngôn ngữ thơ: Gồm có ngôn ngữ bình dân, ngôn ngữ bác học…
– Bố cục: Đây là phần quan trọng nhất để các em tìm ý cho bài cảm nhận của mình (Có thể chia theo khổ, chia theo đoạn, câu…).
=> Tất cả các đặc điểm trên ở tác phẩm nào cũng có những mức độ đậm nhạt của các đặc điểm này trong mỗi tác phẩm là khác nhau. Thêm vào đó, các em cần chú ý dựa vào đề bài yêu cầu gì để lựa chọn các đặc điểm trên cho phù hợp theo sở trường và khả năng của mình.
II. Kiến thức cần có trước khi làm bài
1. Kiến thức về tác giả:
– Tên, bút danh, năm sinh, năm mất, gia đình…
– Xã hội mà tác giả sống và sáng tác…
– Khuynh hướng sáng tác, chủ đề sáng tác.
– Các tác phẩm tiêu biểu.
2. Kiến thức về tác phẩm:
– Thuộc thơ (nếu đề bắt chép thuộc bài, đoạn, câu sau đó cảm nhận, phân tích…).
– Hoàn cảnh sáng tác
– Nội dung chính của tác phẩm
– Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm
– Một số tác giả, tác phẩm cùng chủ đề để so sánh đối chiếu (nếu có)
III. Các bước phân tích một bài thơ, đoạn thơ, câu thơ
Bước 1: Tìm hiểu đề (xác định yêu cầu của đề bài)
Bước 2: Lập dàn ý
Bước 3: Phân tích câu thơ, khổ thơ, bài thơ
IV. Một số cách thức phân tích đoạn thơ, bài thơ
1. Phân tích từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, giọng điệu, nhịp điệu trong từng câu thơ, khổ thơ
2. Liên tưởng, so sánh những câu thơ cần phân tích với một số câu thơ có nội dung tương đồng hoặc tương phản
Khi phân tích cần chú ý
– Cuộc đời tác giả
– Hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
– Thể thơ
– Hình ảnh thơ
– Chi tiết thơ
– Giọng điệu: gồm có giọng hào hùng, nhẹ nhàng, xót thương, bi lụy, triết lí…
– Vần (nhịp) thơ.
– Ngôn ngữ thơ: gồm có ngôn ngữ bình dân, ngôn ngữ bác học, ngôn ngữ được sử dụng trong bài thơ (từ láy, câu đặc biệt, thành ngữ, tục ngữ, dấu ?, dấu !… => tất cả đều có dụng ý của tác giả).
– Bố cục: Có thể chia theo khổ, chia theo đoạn, câu
. Mở bài:
– Giới thiệu qua về tác giả.
– Giới thiệu nội dung chính của tác phẩm.
– Nội dung ý nghĩa của đoạn, câu thơ
Lưu ý: Phần mở bài cần tự nhiên, đủ nội dung và sáng tạo.
2. Thân bài:
– Đoạn đầu tiên của thân bài nên trình bày khái quát nội dung nghệ thuật của cả tác phẩm, đặc biệt là các đề chỉ yêu cầu phân tích đoạn, câu thơ.
– Đưa các nội dung chính của bài thơ, các luận điểm lớn, chia nhỏ các nội dung có trong đoạn, trong câu, biến chúng thành các luận điểm lớn đề đi sâu cảm nhận.
– Mỗi đoạn văn nên viết theo cách diễn dịch hoặc quy nạp, mỗi khi chuyển đoạn mới phải có liên kết đoạn.
– Phần thân bài triển khai khoảng 4 đến 5 đoạn, dựa vào khả năng viết của mình, nhào nặn những nội dung cơ bản trong mỗi đoạn
3. Kết bài:
– Khái quát được nội dung đề yêu cầu.
– Từ những gì đã cảm nhận rút ra được bài học rút ra cho bản thân hoặc liên hệ với cuộc sống.