câu 1: chỉ ra và phân tích tác dugj của biện pháp nghệ thuật trong câu ca dao sau:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng,lá xanh
gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
câu 2: Qua bài thơ ”bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương và những bài ca dao bắt đầu bằng hai chữ ”thân em”, em hãy làm rõ cuộc đời chìm nổi,bấp bênh của người phụ nữ trong xã hội cũ.
câu 3: Cảm nghĩ của em về bài thơ ”bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.
câu 1: điệp từ, liệ kê
câu 2:Qua đó, phản ánh một cách sâu sắc số phận của người phụ nữ đầy bi kịch, oan trái trong xã hội phong kiến mục nát, suy tàn – tạo cho độc giả sự đồng cảm, chia sẻ và trân trọng!Mảng ca dao mở đầu bằng “thân em” trở thành mô típ dể nói về thân phận, cuộc đời người phụ nữ trong xã hội xưa. Đó thường là số phận bi kịch và đắng cay được gửi gắm vào trong ca dao bằng giọng điệu buồn tẻ, chua xót và ngậm ngùi. Cách nói giản dị, khiêm nhường song hàm súc nhiều ý nghĩa. Người phụ nư trong xã hội phong kiến xưa trở thành chủ thể trữ tình của câu hát than thân trách phận. Bởi lẽ, chế độ phong kiến mục nát với luật lệ hà khắc đã chà đạp lên quyền sống, mưu càu hạnh phúc của con người đặc biệt là người phụ nữ. Cuộc sống lao động cực nhọc, vất vả mưu sinh và lệ thuộc vào hoàn cảnh đã đẩy người phụ nữ vào vòng xoay của bi kịchõ cuộc đời chìm nổi,bấp bênh của người phụ nữ trong xã hội cũ.
câu 3
Trong kho tàng Văn học Việt Nam, có rất nhiều tác phẩm viết về đề tài tình bạn làm xúc động lòng người. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến là một trong số những tác phẩm như vậy.
Đọc bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được một tình bạn chân thành, sâu sắc mà còn thấy hiện lên một Nguyễn Khuyến hóm hĩnh, lạc quan.
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cớ,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta”.
Bài thơ lập ý bằng cách dựng lên tình huống không có gì để tiếp bạn, nhưng vẫn thể hiện được tình bạn đậm đà thắm thiết.
Câu thơ đầu tiên gợi ra một hoàn cảnh rất đáng vui mừng: Đã bấy lâu nay, bác tới nhà. Nguyễn Khuyến đã lui về quy ẩn, trong cái thời đại nhiễu nhương “Còn tiền còn bạc còn đệ tử / Hết cơm hết rượu hết ông tôi” thì việc có một người bạn quý đã lâu ngày “đã bấy lâu nay” đến nhà chơi thì thật đáng quý xiết bao. Và trong hoàn cảnh ấy, đáng ra, Nguyễn Khuyến phải tiếp đãi bạn thật chu đáo và thịnh soạn.
Nhưng oái oăm thay, trong sáu câu kế tiếp, nhà thơ lại vẽ ra một hoàn cảnh rất đặc biệt để tạo ra sự đùa vui: Có sẵn mọi thứ nhưng hoá ra lại không có thứ gì. Vật chất đều đầy đủ cả nhưng lại cứ giảm đi, đến chỗ không còn một chút gì hết: chợ thì có đấy nhưng người sai vặt thì không có, gà vịt cũng nhiều nhưng hiềm nỗi vườn rộng rào thưa không bắt được, rau dưa đủ quả nhưng tiếc nỗi chưa đến mùa!…
“Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”.
Nguyễn Khuyến đã viết về gia cảnh khó khăn của mình với một giọng thơ đùa vui, hóm hỉnh. Người đọc vừa mỉm cười lại vừa băn khoăn, thương cảm: Khi lui về quy ẩn, Tam Nguyên Yên Đổ thực sống kham khổ như vậy sao? Và cái “bí” của nhà chủ lên đến đỉnh điểm khi “miếng trầu là đầu câu chuyện” lúc tiếp khách cũng không có nốt: “Đầu trò tiếp khách trầu không có”. Không, như vậy thì sự thực nhà thơ sống trong nhưng năm tháng quy ẩn không đến độ khó khăn, bức bách như thế.
Có lẽ đây chỉ là những cái đùa vui, cái cớ để nói đến một điều gì bất ngờ khác. Bao nhiêu vật chất không có, ngay cả đến vật chất tối thiểu cũng không vì vậy tiếp bạn chỉ còn có mỗi cái tình. Tạo ra tình huống như vậy, vừa đùa vui, vừa nói lên sự mong ước tiếp đãi chu đáo cả vật chất lẫn tinh thần, lại vừa nhấn mạnh được cái tình. Chỉ một sự chân tình có thế đủ bù đắp những thiếu hụt vật chất:
“Bác đến chơi đây, ta với ta!”
Câu thứ cuối cùng và cụm từ “ta với ta” nhấn mạnh tình cảm tri âm không cần phải vật chất đầy đủ mà chỉ cần cái tình chân thực thôi. Những người tri âm, tri kỉ có khi chỉ cần gặp nhau ngâm mấy câu thơ, đàn vài bản nhạc là đã đủ vui rồi. Tình cảm không cứ nhất thiết phải có đầy đủ vật chất mới vui là như vậy.
Trong bài thơ “Qua Đèo Ngang”, Bà Huyện Thanh Quan cùng nhắc đến một cụm từ “ta với ta” nhưng “ta với ta” của bà là chỉ một mình tác giả với mảnh tình riêng đầy cô đơn, trống vắng. Trong bài thơ của Nguyễn Khuyến thì ngược lại, thi nhân dùng cụm từ này để chỉ bản thân và người bạn tri âm, tri kỉ. Cái “ta với ta” của Nguyễn Khuyến ấm áp và vui vầy biết bao.
Qua cách ứng xử của nhà thơ, có thể nhận thấy, với bạn, Nguyễn Khuyến rất quan tâm đến bạn, muốn tiếp bạn thật là chu đáo. Đồng thời, chúng ta cũng thấy, trong tình bạn, Nguyễn Khuyến rất coi trọng cái tình, coi trọng sự cung kính trong tình bạn.
Ngôn ngữ được sử dụng trong bài thơ Bạn đến chơi nhà mang tính chất dân dã đời thường, với hầu hết là các từ thuần Việt. Cái độc đáo nhất của bài thơ là tạo nên nghịch cảnh có rất nhiều mà lại chẳng có gì nhưng thực ra là có tất cả!
Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến gieo vào lòng người đọc một thoáng mỉm cười trước sự đùa vui hóm hỉnh của thi nhân. Nhưng lắng đọng lại sau cùng là niềm xúc động vô bờ về một tình bạn thân thành, sâu sắc vượt lên cả những vật chất và những cung cách ứng xử thông thường..
Câu 1: Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật trong câu ca dao sau:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng,lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Đọc bài thơ, chúng ta hẳn đã như nhìn thấy cảnh một đầm sen đẹp đẽ hiện ngay trước mắt. Ngay câu đầu, biện pháp nghệ thuật so sánh ” gì đẹp bằng sen” cho tác giả đã ngầm khẳng định về sự tự hào trước vẻ đẹp đẽ thanh khiết của hoa sen. Đến câu thơ thứ hai, chúng ta như thấy trước mặt là một đầm sen với những tán lá xanh mướt dập dờn, bông hoa sen trắng tinh khiết xen lẫn với nhị hoa màu vàng ở giữa. Đây là một sự kết hợp hài hòa khi miêu tả những bông sen của tác giả. Người đọc chúng ta như cảm nhận được hương sen tỏa ra khắp tâm hồn. Câu thơ thứ ba ta thấy hình ảnh ” nhị vàng ” và ” lá xanh” được tác giả tinh ý đổi chỗ cho nhau. “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.” Câu thơ này có ý nghĩa rất sâu xa. Với lần đầu đọc, ta chắc sẽ nghĩ đây chỉ là hình ảnh bông hoa sen ở trên bùn nhưng vẫn thanh cao, thơm ngọt ngào. Đây là biện pháp tương phản. Còn một nghĩa nữa mà chắc ai cũng có thể hiểu khi đọc câu thơ: hoa sen là chính là biểu tượng của dân tộc Việt Nam, đại diện cho phẩm chất cao quý của nhân dân ta. Nhân dân Việt Nam ta cũng thanh cao như hoa sen vậy. Nước ta bao năm chịu ách đô hộ của kẻ thù nhưng nhân dân ta vẫn luôn sống thanh cao, sống trong sạch
câu 2: Qua bài thơ ”bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương và những bài ca dao bắt đầu bằng hai chữ ”thân em”, em hãy làm rõ cuộc đời chìm nổi,bấp bênh của người phụ nữ trong xã hội cũ.
Bài thơ ” Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương đã giúp ta hiểu được rằng.chúng ta ai cũng có khổ đau , có khó khăn riêng. Nhưng nổi bật nhất là những bất công mà người phụ nữ trong xã hội cũ. Người phụ nữ thời xưa hiện lên tròn trịa, xinh đẹp, phúc hậu, trắng trẻo qua lời thơ của Xuân Hương. Họ xinh xắn, đáng yêu như vậy mà cuộc sống lại khổ đau nhường nào. Cha ông ta vẫn có câu :” Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.”. Khi người phụ nữ sống với cha mẹ, họ phải nghe theo cha, lấy chồng thì phụ thuộc vào chồng, chồng mất thì phụ thuộc vào con. Nếu lấy được người tốt thì họ sẽ có cuộc sống hạnh phúc. Đương nhiên là nếu lấy phải những người xấu xa thì họ sẽ khổ cực đến nhường nào. Họ không có chút quyền lợi nào để quyết định cuộc đời của mình. Lúc nào cuộc đời cũng phụ thuộc vào người đàn ông, vào cái xã hội phong kiến” Trọng nam khinh nữ ấy”. Họ chịu biết bao tủi nhục. Dù vậy nhưng họ lại luôn chung thủy, son sắt nghĩa tình, nhân hậu. Đến đây em thấy thật tự hào về người phụ nữ biết bao!
câu 3: Cảm nghĩ của em về bài thơ ”bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.
Tình bạn trước giờ luôn là một tình cảm đáng quý, đáng trân trọng. Qua bài thơ ” Bạn đến chơi nhà ” của Nguyễn Khuyến, em càng hiểu thêm được tình cảm bạn bè gắn bó. Phần đâu bài thơ, tác giả đã tạo ra một tình huồng khó xử khi bạn mình đến chơi nhà. Nhà thơ dùng cách nói quá hóm hỉnh hài hước, từ ngữ giản dị mộc mạc nhằm nhấn mạnh với người bạn của mình rằng bạn đến chơi, tôi không có đủ vật chất lễ nghi để tiếp bạn để tạo nên một cuộc gặp mặt thân tình vui vẻ. Nhà thơ còn sử dụng cụm từ ” ta với ta” nhàm khẳng định tình bạn chân thành gắn bó sẽ vượt lên mọt vật chất lễ nghi.