Phân tích diễn biến tâm trạng và hành động nhân vật ông Hai trong đoạn trích sau:
Cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng như đến không thở được. Một lúc lâu ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiến hỏi, giọng lạc hẳn đi:
-Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ lại…
-Thì chúng tôi vừa ở dưới đó lên đây mà lại. Việt gian từ thằng chủ tịch mà đi cơ ông ạ. Tây vào làng, chúng nó bảo nhau vác cờ thân ra hoan hô. Thằng chánh Bệu thì khuân cả tủ chè, đỉnh đồng, vải vóc lên xe cam-nhông, đưa vợ con lên vị trí với giặc ở ngoài tỉnh mà lại.
Có người hỏi:
-Sao bào làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?…
-Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiện nước đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:
-Hà, nắng gớm, về nào…
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con bú:
– Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát!
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lén đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ tràn ra… Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu… ông lão nắm chặt hai tay lại và rít lên:
– Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!
Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình nói không được đúng lắm.Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được. Ông kiểm điểm từng người trong óc. Không mà, họ toàn là những người có tinh thần cả mà. Họ đã ở lại làng. Quyết tâm một sống một chết với giặc, có đời nào lại can tâm làm điều nhục nhã ấy!…
Nhưng sao lại nẩy ra cái tin như vậy được? Mà thằng chánh Bệu thì đích thị là người làng không sai rồi. Không có lửa thì sao có khói? Ai người ta hơi đâu bịa tạc ra những chuyện ấy làm gì. Chao ôi! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian! Rồi đây biết làm ăn, buôn bán ra sao? Ai người ta chứa. Ai người ta buôn bán mấy. Suốt cả cái nước Việt Nam này người ta ghê tởm, người ta thù hằn cái giống Việt gian bán nước… Lại còn bao nhiêu người làng, tan tác mỗi người một phương nữa không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa?…
Kim Lân là nhà văn chuyên viết về truyện ngắn và có sáng tác từ trước cách mạng tháng tám năm 1945. Những cảnh ngộ của người dân nông thôn vfa sinh hoạt làng quê là đề tài chủ yếu của ông . Đc ông sáng tác vào đầu thời kì kháng chiến chống Pháp năm 1948 và nhân vật chính là ông Hai , ông là ng yêu mến và gắn bó với ngôi làng Chợ Dầu của mik .
Khi ông mới nghe tin làng chợ Dầu theo Tây , đang trg tâm trạng vui sướng khi nghe tin thắng trận của quân ta , ông Hai bỗng nghe đc tin 1 ng dân tản cư mới lên ” Làng chợ Dầu theo Tây lm việc gian ác ” . Ông trở nên hụt hẫng và xấu hổ trc tin về làng . Lúc về nhà , ông nằm vặt ra giường vừa đau vừa tủi thân vừa cảm thấy nhục nhã . Nhìn lũ con , nước mắt ông lại trào ra . Ông nghỉ đến cảnh mik sẽ bị đuổi ra khỏi nhà , bị mọi ng ghê tởm , thù hận cái giống Việt gian . Khi trò chuyện với vợ ông Hai bực tức , gắt gỏng vô cớ . Ông trằn trọc ko ngủ đc . Suốt mấy ngày sau đó ông trong tâm trạng lo sợ ,ko dám bước chân ra ngoài . Cứ thấy 1 đám đông túm lại ….ông cx chột dạ . THoáng nghe những tiếng Tây , Việt gian…..ông lủi ra 1 góc nhà nín thin thít . Thôi lại chuyện ấy rồi. Trong đầu ông lão xuất hiện bao nhiêu ý nghĩ đen tối , ghê rợn , nối tiếp bời bời trg đầu ông lão . Có lúc ý nghĩ haylaf quay về làng hiện lên nhưng vừa chợt nghĩ đến ông lập tức phản đối ngay ….” Làng thì yêu làng thật đấy nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù ” . Ko thể trò chuyện vs ai , ông nói chuyện vs những đứa con ” Thầy hỏi con nhé ? thế con ủng hộ ai …? Ủng hộ cụ HCM muôn năm….ừ đúng rồi ” Câu trả lời của những đứa con cùng đối thoại với những đứa con thực chất là lời bộc bạch giải bày với chính mik . Nc mắt ông lão giàn ra , chảy ròng ròng trên 2 má .
Tác phẩm đã miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật đặc sắc , sinh động qua suy nghĩ , hành động , lời nói . Có sử dụng ngôn ngữ nhân vật chânn chất , mộc mạc . Cốt truyện đơn giản , xây dựng tình huống chuyện gay cấn .
Tóm lại tp đã khắc họa đc vẻ đẹp tâm hồn của nhân vậy ông Hai . Qua tp , tác giả ca ngợi lòng yêu làng , yêu nước dù nghe tin đồn thì ông vẫn 1 lòng vì nước . Ông Hai đc khắc họa rất tài tình thể hiện lòng yêu làng và yêu nước , tinh thần của người nông dân trg thời kì kháng chiến chống Pháp .