giải thích chức trách của 6 bộ thượng thử (lại,hộ,lễ,binh,hình,công) thời Minh
By Reagan
giải thích chức trách của 6 bộ thượng thử (lại,hộ,lễ,binh,hình,công) thời Minh
0 bình luận về “giải thích chức trách của 6 bộ thượng thử (lại,hộ,lễ,binh,hình,công) thời Minh”
Lục bộ là sáu bộ (Lại, Lễ, Hộ, Binh, Hình, Công) – cơ quan trung ương của Nhà nước phong kiến, có chức năng cao cấp trong triều đình, đứng đầu mỗi bộ là một vị Thượng thư, giúp việc có tả, hữu Thị lang (thời Lý, Trần, Lê) hoặc Tham tri (nhà Nguyễn).
Năm 1089, Lý Nhân Tông bắt đầu đặt ra các bộ, nhưng chưa đủ lục bộ. Dưới thời nhà Trần, các bộ được đặt dưới sự điều khiển của tướng quốc. Đầu thời kì Lê sơ, có 2 bộ là Bộ Lại và Bộ Lễ (theo “dư địa chí” của Nguyễn Trãi thì còn có một bộ nữa là Bộ Dân – tức là Bộ Hộ). Đến đời Lê Nghi Dân, đã đặt đủ lục bộ (sáu bộ).
Dưới triều vua Lê Thánh Tông vẫn giữ nguyên sáu bộ và đặt dưới quyền điều khiển trực tiếp của Vua. Các triểu đại sau đó tiếp tục duy trì sáu bộ, trong đó, Bộ Lại phụ trách việc tuyển bổ, khảo hạch, thăng giáng quan lại, phong tước… Bộ Lễ phụ
trách lễ nghi, tế tự, thiên văn, tôn giáo, âm nhạc, đối ngoại, giáo dục, thi cử, Bộ Hộ quản lí ruộng đất, thuế khoá, kho tàng, dân số và cấp phát lương bổng; Bộ Binh quản lí quân đội, quân trang, vũ khí, phòng thủ biên cương; Bộ Hình phụ trách tư pháp và xét xử; Bộ Công phụ trách xây dựng, giao thông, bảo vệ đê điều, rừng… ;
Bộ lại : Lại bộ là bộ giữ việc quan tước, phong tước, ân ban thuyên chuyển, lựa chọn, xét công, bãi truất và thăng thưởng, bổ sung quan lại, cung cấp người cho các nha môn.
Bộ lễ : giữ việc lễ nghi, tế tự, khánh tiết, yến tiệc, trường học, thi cử, áo mũ, ấn tín, phù hiệu, chương tấu, biểu văn, sứ thần cống nạp, các quan chầu mừng, tư thiên giám, thuốc thang, bói toán, tăng lục, đạo lục, giáo phường, đồng văn nhã nhạc. Bộ này trông coi việc tổ chức và kiểm soát vấn đề thi cử (thi Nho học khoa cử) chọn người tài ra giúp triều đình.
Bộ binh : Binh bộ giữ việc binh nhung, quân cấm vệ, xe ngựa, đồ nghí trượng, khí giới, giữ việc biên giới, lính thú, nhà trạm, phố xá, nơi hiểm yếu, việc khẩn cấp, tuyển dụng chức võ.
Bộ hộ :Hộ bộ thời Lê giữ việc ruộng đất, nhân khẩu, kho tàng, thu phát, bổng lộc, đồ cống nạp, thuế khoá, muối và sắt.
Bộ hình :Hình bộ giữ việc luật lệnh, hình phạt án tù, ngục tụng và xét xử người phạm tội ngũ hình
Bộ công : Công bộ coi việc xây dựng thành hào, cầu cống đường sá, việc thổ mộc, thợ thuyền, tu sửa xây dựng, thi hành lệnh cấm về núi rừng, vườn tược và sông ngòi.
Lục bộ là sáu bộ (Lại, Lễ, Hộ, Binh, Hình, Công) – cơ quan trung ương của Nhà nước phong kiến, có chức năng cao cấp trong triều đình, đứng đầu mỗi bộ là một vị Thượng thư, giúp việc có tả, hữu Thị lang (thời Lý, Trần, Lê) hoặc Tham tri (nhà Nguyễn).
Năm 1089, Lý Nhân Tông bắt đầu đặt ra các bộ, nhưng chưa đủ lục bộ. Dưới thời nhà Trần, các bộ được đặt dưới sự điều khiển của tướng quốc. Đầu thời kì Lê sơ, có 2 bộ là Bộ Lại và Bộ Lễ (theo “dư địa chí” của Nguyễn Trãi thì còn có một bộ nữa là Bộ Dân – tức là Bộ Hộ). Đến đời Lê Nghi Dân, đã đặt đủ lục bộ (sáu bộ).
Dưới triều vua Lê Thánh Tông vẫn giữ nguyên sáu bộ và đặt dưới quyền điều khiển trực tiếp của Vua. Các triểu đại sau đó tiếp tục duy trì sáu bộ, trong đó, Bộ Lại phụ trách việc tuyển bổ, khảo hạch, thăng giáng quan lại, phong tước… Bộ Lễ phụ
trách lễ nghi, tế tự, thiên văn, tôn giáo, âm nhạc, đối ngoại, giáo dục, thi cử, Bộ Hộ quản lí ruộng đất, thuế khoá, kho tàng, dân số và cấp phát lương bổng; Bộ Binh quản lí quân đội, quân trang, vũ khí, phòng thủ biên cương; Bộ Hình phụ trách tư pháp và xét xử; Bộ Công phụ trách xây dựng, giao thông, bảo vệ đê điều, rừng… ;
Bộ lại : Lại bộ là bộ giữ việc quan tước, phong tước, ân ban thuyên chuyển, lựa chọn, xét công, bãi truất và thăng thưởng, bổ sung quan lại, cung cấp người cho các nha môn.
Bộ lễ : giữ việc lễ nghi, tế tự, khánh tiết, yến tiệc, trường học, thi cử, áo mũ, ấn tín, phù hiệu, chương tấu, biểu văn, sứ thần cống nạp, các quan chầu mừng, tư thiên giám, thuốc thang, bói toán, tăng lục, đạo lục, giáo phường, đồng văn nhã nhạc. Bộ này trông coi việc tổ chức và kiểm soát vấn đề thi cử (thi Nho học khoa cử) chọn người tài ra giúp triều đình.
Bộ binh : Binh bộ giữ việc binh nhung, quân cấm vệ, xe ngựa, đồ nghí trượng, khí giới, giữ việc biên giới, lính thú, nhà trạm, phố xá, nơi hiểm yếu, việc khẩn cấp, tuyển dụng chức võ.
Bộ hộ :Hộ bộ thời Lê giữ việc ruộng đất, nhân khẩu, kho tàng, thu phát, bổng lộc, đồ cống nạp, thuế khoá, muối và sắt.
Bộ hình :Hình bộ giữ việc luật lệnh, hình phạt án tù, ngục tụng và xét xử người phạm tội ngũ hình
Bộ công : Công bộ coi việc xây dựng thành hào, cầu cống đường sá, việc thổ mộc, thợ thuyền, tu sửa xây dựng, thi hành lệnh cấm về núi rừng, vườn tược và sông ngòi.