I. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ1. Nguyên nhân bùng nổ
– Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Nguyễn suy yếu, mục nát.
– Số lượng quan lại tăng quá mức, việc mua quan bán tước khá phổ biến. Quan lại, cường hào đàn áp bóc lột nhân dân vô cùng dã man.
– Trong khi đó, ở triều đình, tập đoàn Trương Phúc Loan lũng đoạn triều đình, nắm mọi quyền hành, khét tiếng tham nhũng.
=> Hậu quả:
– Nông dân mất ruộng đất, nộp nhiều thứ thuế, nộp lâm thổ sản quý, đời sống cực khổ.
– Mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.
2. Khởi nghĩa Tây Sơn
– Thời gian:năm 1771, cuộc khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ.
– Lãnh đạo: ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.
– Căn cứ:
+ Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia Lai).
+ Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn, Bình Định).
Luyện tập
Căn cứ Tây Sơn thượng đạo của nghĩa quân Tây Sơn nay thuộc vùng nào ?
Đèo Măng Giang – Gia Lai.Tây Sơn – Bình Định.An Khê – Gia Lai.An Lão – Bình Định.Kiểm tra
– Chủ trương: “lấy của người giàu chia cho người nghèo”, xoá nợ cho nông dân, bãi bỏ các thứ thuế.
– Lực lượng:dân nghèo, đồng bào dân tộc Chăm, Ba-na, thợ thủ công, thương nhân…
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây SơnII. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược Xiêm1. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn
a. Diễn biến
– Tháng 9/1773, nghĩa quân Tây Sơn hạ thành Quy Nhơn.
– Năm 1774, nghĩa quân mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận.
– Biết tin quân Tây Sơn nổi dậy, chúa Trịnh phái quân đánh vào Phú Xuân, chúa Nguyễn không chống nổi, phải vượt biển vào Gia định.
Luyện tập
Năm 1774, nghĩa quân Tây Sơn đã kiểm soát được vùng đất nào ?
Từ Quảng Nam đến Bình Thuận.Từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận.Từ Bình Định đến Quảng Ngãi.Từ Quảng Nam đến Bình Định.Kiểm tra
b. Kết quả
– Nghĩa quân Tây Sơn rơi vào thế bất lợi: phía Bắc là quân Trịnh, phía Nam là quân chúa Nguyễn. Do vậy, Nguyễn Nhạc phải tạm hòa hoãn với quân Trịnh để tập trung đánh Nguyễn.
– Từ năm 1776 đến năm 1783, nghĩa quân đã 4 lần đánh vào Gia định. Năm 1777 Tây Sơn bắt và giết được Chúa Nguyễn, Nguyễn Ánh chạy thoát, chính quyền họ Nguyễn Đàng Trong bị lật đổ.
2. Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút (1785)
a. Nguyên nhân
– Nguyễn Ánh sau khi chạy thoát đã cầu cứu quân Xiêm.
– Nhân cơ hội đó vua Xiêm đưa quân tiến vào nước ta.
b. Diễn biến
– Giữa năm 1784, 5 vạn quân Xiêm tiến vào nước ta.
+ 2 vạn quân thuỷ đổ bộ lên Rạch Giá (Kiên Giang).
+ 3 vạn quân bộ đi qua Chân Lạp tiến vào Cần Thơ.
– Tháng 1/1785, Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định, chọn đoạn sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến
– Ngày 19/1/1785, Nguyễn Huệ dùng mưu nhử địch vào trận địa mai phục. Quân ta từ Rạch Gầm, Xoài Mút và cù lao Thới Sơn đồng loạt xông thẳng vào đội hình của địch.
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút
c. Kết quả
Bị tấn công bất ngờ và mãnh liệt, quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, Nguyễn Ánh thoát chết, sang Xiêm lưu vong.
d. Ý nghĩa
– Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Xiêm.
– Khẳng định sức mạnh của dân tộc.
– Trận Rạch Gầm – Xoài Mút là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
Luyện tập
Tại sao Nguyễn Huệ chọn Rạch Gầm – Xoài Mút làm trận địa quyết chiến với địch ?
Địa hình thuận lợi cho việc đặt phục binh.Hai bên bờ sông có cây cối rậm rạp.Đây là vị trí chiến lược quan trọng của địch.Đó là một con sông lớn.Kiểm traIII. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh1. Hạ thành Phú Xuân – Tiến ra Bắc Hà diệt họ Trịnh.
– Sau khi tiệt diệt quân xâm lược Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn có ý định tiêu diệt nốt chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài. Đặc biệt, khi đó quân Trịnh đóng ở Phú Xuân lại kiêu căng, sách nhiễu khiến dân chúng rất căm giận.
– Hè 1786 Nguyễn Huệ, Nguyễn Hữu Chỉnh tiến quân vượt đèo Hải Vân đánh thành Phú Xuân.
– Tháng 6/1786, nghĩa quân hạ thành Phú Xuân, giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong.
– Sau đó, Nguyễn Huệ nêu danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh”, tiến thẳng ra Đàng Ngoài.
– Giữa 1786, Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long, chúa Trịnh bị bắt, chính quyền họ Trịnh chấm dứt tồn tại sau hơn 200 năm. Sau đó Nguyễn Huệ giao lại chính quyền Đàng Ngoài cho vua Lê.
=> Như vậy, với việc tiêu diệt chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong và chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, quân Tây Sơn đã phá bỏ ranh giới sông Gianh, tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất đất nước.
Luyện tập
Mùa hè năm 1786, được sự giúp đỡ của ai, Nguyễn Huệ đã tiến quân vượt đèo Hải Vân đánh thành Phú Xuân ?
– Nguyễn Hữu Chỉnh ở ngoài Bắc lộng quyền chống Tây Sơn, do vậy, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc diệt Chỉnh, nhưng sau đó Nhậm lại ra mặt chống Tây Sơn.
– Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long diệt Nhậm và xây dựng chính quyền ở Bắc Hà được nhiều sĩ phu giúp sức
VI. Tây Sơn đánh tan quân Thanh1. Quân Thanh xâm lược nước ta.
a. Hoàn cảnh
– Lê Chiêu Chống cầu cứu nhà Thanh.
– Năm 1788 Tôn Sĩ Nghị, đem 29 vạn quân tiến vào nước ta.
b. Chuẩn bị của nghĩa quân Tây Sơn
– Trước thế giặc mạnh, nghĩa quân tạm rút khỏi Thăng Long.
– Lập phòng tuyến có quân bộ ở Tam Điệp, quân thủy đóng ở Biệt Sơn. Quân thủy bộ liên kết chặt chẽ, vững chắc.
2. Quang Trung đại phá quân Thanh (1789)Lược đồ Quang Trung đại phá Quân Thanh
– Tháng 1/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng Đế lấy niên hiệu là Quang Trung và tiến quân ra Bắc.
– Từ Tam Điệp, Quang Trung chia làm 5 đạo.
– Đêm 30 Tết âm lịch, quân của Quang Trung vượt sông Gián Khẩu, tiêu diệt đồn tiền tiêu của địch.
– Đêm mồng 3 tết, nghĩa quân bí mật vây đồn Hà Hồi (Thường Tín – Hà Nội). Quân địch hoảng sợ, vội đầu hàng.
– Sáng mùng 5 tết đánh đồn Ngọc Hồi (Thanh Trì – Hà Nội) khiến cho đội quân của Sầm Nghi Đống bị tiêu diệt tan tác, Tôn Sĩ Nghị nghe thấy vậy cũng hoảng sợ, vội vàng bỏ chạy sang Gia Lâm.
Lược đồ diễn biến trận đánh Ngọc Hồi – Đống Đa (Tết Kỷ Dậu -1789)
– Trưa mùng 5 tết, Quang Trung cùng đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng Long.
Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống quân xâm lược nước ngoài.
1.
Hoàn cảnh nước ta:
Lê Chiêu Thống cầu cứu nhà Thanh
Cuối năm 1788, nhà Thanh cử Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân chia làm 4 đạo tiến quân vào nước ta.
Đội1:
+ Do Tôn Sĩ Nghị chỉ huy từ Quảng Tây qua Lạng Sơn
Đội 2:
+ Theo đường Cao Bằng vào đánh quân ta
Đội 3:
+ Theo đường Tuyên Quang vào đánh quân ta
Đội 4:
+ Theo đường Quảng Ninh vào Hải Dương
Chuẩn bị của địch:
+ Rút khỏi Thăng Long sau khi thắng hoặc thua
2.
Quang Trung đánh tan quân Thanh
Tháng 11 năm 1788 Nguyễn Huệ lên ngôi lấu hiệu là Quang Trung
Từ Tam Hiệp vua Quang Trung chia quân làm 5 đạo tiến ra Bắc:
Đội chủ lực: Do Quang Trung trực tiếp chỉ huy tiến thẳng Thăng Long.
Đội thứ hai và ba đánh vào Tây Nam Thăng Long và yểm trợ cho đạo quân chủ lực.
Đội thứ bốn tiến vào Hải Phòng
Đội thứ năm tiến vào Lạng Giang chặn đường khi quân địch rút lui.
Ý nghĩa của trận đánh:
Đánh tan quân của chiều Trịnh – Lê – Nguyễn.
Mang lại bình yên cho đất nước.
Đánh đuổi quân xâm lược.
I. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ1. Nguyên nhân bùng nổ
– Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Nguyễn suy yếu, mục nát.
– Số lượng quan lại tăng quá mức, việc mua quan bán tước khá phổ biến. Quan lại, cường hào đàn áp bóc lột nhân dân vô cùng dã man.
– Trong khi đó, ở triều đình, tập đoàn Trương Phúc Loan lũng đoạn triều đình, nắm mọi quyền hành, khét tiếng tham nhũng.
=> Hậu quả:
– Nông dân mất ruộng đất, nộp nhiều thứ thuế, nộp lâm thổ sản quý, đời sống cực khổ.
– Mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.
2. Khởi nghĩa Tây Sơn
– Thời gian: năm 1771, cuộc khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ.
– Lãnh đạo: ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.
– Căn cứ:
+ Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia Lai).
+ Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn, Bình Định).
Luyện tập
Căn cứ Tây Sơn thượng đạo của nghĩa quân Tây Sơn nay thuộc vùng nào ?
Đèo Măng Giang – Gia Lai.Tây Sơn – Bình Định.An Khê – Gia Lai.An Lão – Bình Định.Kiểm tra
– Chủ trương: “lấy của người giàu chia cho người nghèo”, xoá nợ cho nông dân, bãi bỏ các thứ thuế.
– Lực lượng: dân nghèo, đồng bào dân tộc Chăm, Ba-na, thợ thủ công, thương nhân…
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây SơnII. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược Xiêm1. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn
a. Diễn biến
– Tháng 9/1773, nghĩa quân Tây Sơn hạ thành Quy Nhơn.
– Năm 1774, nghĩa quân mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận.
– Biết tin quân Tây Sơn nổi dậy, chúa Trịnh phái quân đánh vào Phú Xuân, chúa Nguyễn không chống nổi, phải vượt biển vào Gia định.
Luyện tập
Năm 1774, nghĩa quân Tây Sơn đã kiểm soát được vùng đất nào ?
Từ Quảng Nam đến Bình Thuận.Từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận.Từ Bình Định đến Quảng Ngãi.Từ Quảng Nam đến Bình Định.Kiểm tra
b. Kết quả
– Nghĩa quân Tây Sơn rơi vào thế bất lợi: phía Bắc là quân Trịnh, phía Nam là quân chúa Nguyễn. Do vậy, Nguyễn Nhạc phải tạm hòa hoãn với quân Trịnh để tập trung đánh Nguyễn.
– Từ năm 1776 đến năm 1783, nghĩa quân đã 4 lần đánh vào Gia định. Năm 1777 Tây Sơn bắt và giết được Chúa Nguyễn, Nguyễn Ánh chạy thoát, chính quyền họ Nguyễn Đàng Trong bị lật đổ.
2. Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút (1785)
a. Nguyên nhân
– Nguyễn Ánh sau khi chạy thoát đã cầu cứu quân Xiêm.
– Nhân cơ hội đó vua Xiêm đưa quân tiến vào nước ta.
b. Diễn biến
– Giữa năm 1784, 5 vạn quân Xiêm tiến vào nước ta.
+ 2 vạn quân thuỷ đổ bộ lên Rạch Giá (Kiên Giang).
+ 3 vạn quân bộ đi qua Chân Lạp tiến vào Cần Thơ.
– Tháng 1/1785, Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định, chọn đoạn sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến
– Ngày 19/1/1785, Nguyễn Huệ dùng mưu nhử địch vào trận địa mai phục. Quân ta từ Rạch Gầm, Xoài Mút và cù lao Thới Sơn đồng loạt xông thẳng vào đội hình của địch.
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút
c. Kết quả
Bị tấn công bất ngờ và mãnh liệt, quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, Nguyễn Ánh thoát chết, sang Xiêm lưu vong.
d. Ý nghĩa
– Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Xiêm.
– Khẳng định sức mạnh của dân tộc.
– Trận Rạch Gầm – Xoài Mút là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
Luyện tập
Tại sao Nguyễn Huệ chọn Rạch Gầm – Xoài Mút làm trận địa quyết chiến với địch ?
Địa hình thuận lợi cho việc đặt phục binh.Hai bên bờ sông có cây cối rậm rạp.Đây là vị trí chiến lược quan trọng của địch.Đó là một con sông lớn.Kiểm traIII. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh1. Hạ thành Phú Xuân – Tiến ra Bắc Hà diệt họ Trịnh.
– Sau khi tiệt diệt quân xâm lược Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn có ý định tiêu diệt nốt chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài. Đặc biệt, khi đó quân Trịnh đóng ở Phú Xuân lại kiêu căng, sách nhiễu khiến dân chúng rất căm giận.
– Hè 1786 Nguyễn Huệ, Nguyễn Hữu Chỉnh tiến quân vượt đèo Hải Vân đánh thành Phú Xuân.
– Tháng 6/1786, nghĩa quân hạ thành Phú Xuân, giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong.
– Sau đó, Nguyễn Huệ nêu danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh”, tiến thẳng ra Đàng Ngoài.
– Giữa 1786, Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long, chúa Trịnh bị bắt, chính quyền họ Trịnh chấm dứt tồn tại sau hơn 200 năm. Sau đó Nguyễn Huệ giao lại chính quyền Đàng Ngoài cho vua Lê.
=> Như vậy, với việc tiêu diệt chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong và chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, quân Tây Sơn đã phá bỏ ranh giới sông Gianh, tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất đất nước.
Luyện tập
Mùa hè năm 1786, được sự giúp đỡ của ai, Nguyễn Huệ đã tiến quân vượt đèo Hải Vân đánh thành Phú Xuân ?
Nguyễn Lữ.Nguyễn Hữu Cầu.Nguyễn Hữu Chỉnh.Nguyễn Nhạc.Kiểm tra2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản – Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà.
– Nguyễn Hữu Chỉnh ở ngoài Bắc lộng quyền chống Tây Sơn, do vậy, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc diệt Chỉnh, nhưng sau đó Nhậm lại ra mặt chống Tây Sơn.
– Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long diệt Nhậm và xây dựng chính quyền ở Bắc Hà được nhiều sĩ phu giúp sức
VI. Tây Sơn đánh tan quân Thanh1. Quân Thanh xâm lược nước ta.
a. Hoàn cảnh
– Lê Chiêu Chống cầu cứu nhà Thanh.
– Năm 1788 Tôn Sĩ Nghị, đem 29 vạn quân tiến vào nước ta.
b. Chuẩn bị của nghĩa quân Tây Sơn
– Trước thế giặc mạnh, nghĩa quân tạm rút khỏi Thăng Long.
– Lập phòng tuyến có quân bộ ở Tam Điệp, quân thủy đóng ở Biệt Sơn. Quân thủy bộ liên kết chặt chẽ, vững chắc.
2. Quang Trung đại phá quân Thanh (1789)Lược đồ Quang Trung đại phá Quân Thanh
– Tháng 1/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng Đế lấy niên hiệu là Quang Trung và tiến quân ra Bắc.
– Từ Tam Điệp, Quang Trung chia làm 5 đạo.
– Đêm 30 Tết âm lịch, quân của Quang Trung vượt sông Gián Khẩu, tiêu diệt đồn tiền tiêu của địch.
– Đêm mồng 3 tết, nghĩa quân bí mật vây đồn Hà Hồi (Thường Tín – Hà Nội). Quân địch hoảng sợ, vội đầu hàng.
– Sáng mùng 5 tết đánh đồn Ngọc Hồi (Thanh Trì – Hà Nội) khiến cho đội quân của Sầm Nghi Đống bị tiêu diệt tan tác, Tôn Sĩ Nghị nghe thấy vậy cũng hoảng sợ, vội vàng bỏ chạy sang Gia Lâm.
Lược đồ diễn biến trận đánh Ngọc Hồi – Đống Đa (Tết Kỷ Dậu -1789)
– Trưa mùng 5 tết, Quang Trung cùng đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng Long.
Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến
và chống quân xâm lược nước ngoài.
$@tuphan719^{}$
mk soạn thế bạn ak