Bài 1. Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới.
Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số phận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.
(Ngữ văn 8, tập 2, NXB Giáo dục)
1. Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Tác giả là ai?
2. Nêu luận điểm chính của đoạn văn trên.
3. Để làm sáng tỏ luận điểm đó, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào?
4. Câu “Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời?” thuộc kiểu câu gì xét về mục đích nói? Nêu tác dụng của việc sử dụngkiểu câu này trong đoạn văn?
5. Câu “Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.” đã sử dụng từ phủ định nào? Việc lặp lại từ phủ định đó có ý nghĩa gì?
1. Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn
2. Luận điểm: Dời đô là việc cần thiết dựa trên căn cứ lịch sử và điều kiện khách quan.
3. Dẫu chứng: nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô.
4. Thuộc kiểu câu nghi vấn.
Tác dụng: khẳng định, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc về lí do chuyển dời đô của các vị vua tam đại là vì mưu toan nghiệp lớn.
5. từ phủ định “không”
Việc lặp lại từ phủ định không khiến câu văn thành câu phủ định nhưng mang ý khẳng định: Phải dời đô = không thể không dời đô.