cảm nhận vẻ đẹp hình tượng của nhân vật ông Hai trong truyện ngắn làng của kim lân. từ đó , chỉ ra nét mới của hình tượng người nông dân trong kháng c

Kim Lân là nhà văn có sở trường truyện ngắn, nổi tiếng với những tác phẩm về vẻ đẹp xứ Kinh Bắc. Là người gắn bó với thôn quê, am hiểu sâu sắc về cuộc sống thôn quê nên hầu hết các tác phẩm của Kim Lân đều viết về người nông dân với vẻ đẹp bình dị mà sâu sắc. “Làng” là tác phẩm tiêu biểu của ông. Truyện đã khắc họa thành công nhân vật ông Hai với vẻ đẹp của tình yêu làng tha thiết hòa quyện thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến.

Truyện ngắn “Làng” được Kim Lân sáng tác năm 1948 trong thời gian đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp đầy khó khăn, gian khổ. Chính trong hoàn cảnh ấy, ta nhận ra ở người nông dân không chỉ có tình yêu tha thiết với làng quê và còn rất trung thành với cách mạng. Khai thác tình cảm này ở nhân vật ông Hai, Kim Lân đặt nhân vật vào hoàn cảnh thử thách có tính chất chọn lựa: ở nơi tản cư, ông Hai tình cờ nhận được tin làng Chợ Dầu theo Tây.

Vẻ đẹp nổi bật ở hình tượng nhân vật ông Hai là tình yêu làng tha thiết hòa quyện thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần yêu nước. Ở nơi tản cư nhưng lúc nào ông cũng nhớ, cũng khoe về làng. Ông thường ra phòng thông tin nghe ngóng tin tức kháng chiến. Ông vui mừng trước những tin thắng lợi của quân tử, hả hê trước thất bại của quân Pháp. Khi rẽ vào quán nước, gặp những người ở dưới xuôi lên, ông Hai trò chuyện rôm rả. Khi nghe họ nhắc tới tên làng Chợ Dầu ông quay phắt lại, lắp bắp hỏi. Song cái tin ông nhận được là: “Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây còn giết gì nữa! ” khiến ông sững sờ đến chết lặng đi. Ông cố tỏ ra vẻ tự nhiên để bước ra khỏi quán. Từ đỉnh cao niềm vui, ông Hai rơi vào vực sâu đau khổ, bế tắc.

Về đến nhà, ông nằm vật ra giường, tủi thân nước mắt ông cứ giàn ra. Trong ông diễn ra cuộc đấu trang giằng xé nửa tin nửa ngờ. Nhưng trước những chứng cớ rành rành: “Không có lửa làm sao có khói” khiến ông lão phải chấp nhận tin đó là thật. Ông lo lắng cho tương lai lũ con của ông. Từ khi xảy ra cái tin làng theo Tây, ông Hai xấu hổ, nhục nhã không dám ra khỏi nhà, chỉ ru rú một xó nghe ngóng, lo sợ: “cứ thấy người ta túm năm tụm ba ông cũng để ý, dăm bảy tiếng nói cười xa xa ông cũng chột dạ”. Nhất là khi nói chuyện với mẹ chủ nhà, nghe nói trên có lệnh đuổi hết người làng Việt gian ra khỏi vùng, ông Hai rơi vào bế tắc, tuyệt vọng: “đi thì biết đi đâu, ở đâu người ta chứa? Về làng thì làng đã theo Tây – về làng là quay lại làm nô lệ cho thằng Tây, là bỏ kháng chiến, bỏ Cụ Hồ, là mất hết à? ” Ông đã quyết định thật đau đớn mà dứt khoát: “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù.” Lòng yêu nước đã bao trùm lên tất cả. Trong hoàn cảnh bế tắc ấy, ông Hai chỉ biết ôm đứa con nhỏ vào lòng mà thủ thỉ, mà tâm sự như để giãi bày và tự minh oan cho mình.

Tình yêu làng, lòng yêu nước của ông Hai còn được thể hiện thật cảm động khi ông nhận được tin cải chính. Ông vui mừng, sung sướng: “nét mặt tươi vui rạng rỡ, mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ hấp háy.” Vừa về đến ngõ, ông đã gọi con ra chia quà rồi lật đật bô bô đi khoe: “Tây nó đốt nhà tôi rồi – đốt nhẵn. ” Với người nông dân, ngôi nhà là cả cơ nghiệp. Vậy mà nhà bị Tây đốt ông Hai không buồn mà múa tay lên mà khoe. Bởi lẽ nhà bị Tây đốt là minh chứng hùng hồn nhất, sống động nhất khẳng định làng Chợ Dầu không Việt gian theo Tây, vẫn là làng kháng chiến. Trong sự cháy rụi của ngôi nhà kia có sự hồi sinh của làng Chợ Dầu kháng chiến, trả lại nguyên vẹn một ông Hai hay kể, hay khoe về làng mình.

Truyện ngắn “Làng” đã khắc họa ấn tượng nhân vật ông Hai với vẻ đẹp của tình yêu làng hòa quyện thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến. Cốt truyện chặt chẽ, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân tinh tế: đặt nhân vật vào tình huống kịch tính có tính chất lựa chọn để từ đó đi sâu miêu tả thế giới nội tâm nhân vật. Hình ảnh ông Hai được miêu tả chân thực, cụ thể, đầy xúc động qua những lời đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm. Lúc đầu ông Hai yêu Làng trong tình cảm có phần tự nhiên, chủ quan. Sau, ông căm thù làng trong nỗi đau bị xúc phạm. Và cuối cùng ông mạnh mẽ, chứa chan niềm vui và tự hào về làng. Vẻ đẹp của nhân vật ông Hai là vẻ đẹp vừa truyền thống vừa mang tinh thần thời đại. Ông Hai chính là hình tượng điển hình của người nông dân Việt Nam trong văn học kháng chiến.

“Làng” xứng đáng là một trong những tác phẩm xứng nhất thể hiện tình yêu làng, lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân. Qua nhân vật ông Hai, người đọc có cái nhìn sâu sắc, chân thực hơn về người nông dân trong những năm tháng kháng chiến của dân tộc.

Tham khảo