Câu hỏi Trình bày ngắn gọn về sự phát triển của văn hóa truyền thống ấn Độ ? Hãy nêu những nét chính về Vương Triều hồi giáo deli và mogon
Câu hỏi Trình bày ngắn gọn về sự phát triển của văn hóa truyền thống ấn Độ ? Hãy nêu những nét chính về Vương Triều hồi giáo deli và mogon
*Sự phát triển của văn hóa truyền thống ấn Độ
– Đạo Phật tiếp tục được truyền bá khắp Ấn Độ
-Truyền bá ra nhiều nước nơi.
-Kiến trúc Phật giáo phát triển
– Ấn Độ giáo hay Hinđu giáo ra đời và phát triển thờ 4 vị thần chính bộ ba Brama (thần Sáng tạo, thần Hủy diệt, thần Bảo hộ) và Inđra. Kiến trúc thờ thần được xây dựng ở nhiều nơi.
– Chữ viết: từ chữ cổ Brahma đã nâng lên sáng tạo và hoàn chỉnh hệ chữ Phạn.
– Văn học cổ điển Ấn Độ và văn học Hinđu mang triết lí Hinđu giáo rất phát triển.
– Sự phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ còn được biểu hiện ở sự truyền bá rộng rãi ra bên ngoài nhất là Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
*Những nét chính về Vương Triều hồi giáo deli và mogon:
– Thế kỉ XV, Vương triều Hồi giáo Đê –li bắt đầu suy yếu
-Một bộ phận dân Trung Á cũng theo Hồi giáo nhưng tự nhận là dòng dõi Mông Cổ
-Bắt đầu tấn công Ấn Độ
– Lập ra vương triều Mô – gôn.
– Vương triều Mô – gôn là thời kì cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ.
-Những ông vua đầu tiên ra sức củng cố vương triều theo hướng “Ấn Độ hóa”
-xây dựng đất nước để đến vua thứ tư A – cơ – ba đạt được bước phát triển mới.
– A – cơ – ba đã thi hành một số chính sách tích cực.
– Đến thời con cháu của A – cơ – ba là Sa – gia – han, đất nước vẫn duy trì sự phát triển, hoàng đế đã trưng tập vào ngân khố nhiều của cải và thu được nhiều châu báu làm của riêng.
-Nhưng tình hình đã biến đổi khác trước, đó là xuất hiện sự bất mãn của dân chúng, những âm mưu chống đối, tranh giành quyền lực đã gia tăng.
– Hoàng đế cuối cùng của vương triều, Ao – reng – dep phải gánh chịu hậu quả đó.
-Vương triều tồn tại 50 năm với đầy rối ren, cùng với sự xâm lấn của thực dân Anh, mất Bom – bay và Ma – drat.
* Phật giáo:
– Ở Bắc Ấn Độ, thành phố Ka-pi-la-va-xtu là quê hương của nhà hiền triết Sít-đác-ta, sau trở thành Phật tổ, hiệu là Sa-ky-a Mu-ni (Thích Ca Mâu Ni). Đạo Phật được truyền bá mạnh mẽ dưới thời vua A-sô-ca, tiếp tục dưới các triều đại Gúp-ta và Hác-sa, đến thế kỉ VII.
– Người ta đã làm hàng chục ngôi chùa hang (đục đẽo hang đá thành chùa). Đây là những công trình kiến trúc bằng đá rất đẹp và rất lớn. Cùng với chùa là những pho tượng Phật được điêu khắc bằng đá hoặc trên đá.
* Ấn Độ giáo (Hinđu giáo):
– Đây là tôn giáo bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn.
– Ấn Độ giáo thờ rất nhiều thần, chủ yếu là bốn thần: bộ ba Brama (thần Sane tạo thế giới), Siva (thần Huỷ diệt), Visnu (thần Bảo hộ), và Inđra (thần Sấm sét).
– Xây dựng nhiều ngôi đền bằng đá đồ sộ, hình chóp núi, là nơi ngự trị của thần thánh. Tạc những pho tượng bằng đá, hoặc đúc bằng đồng rất nhiều pho tượng thần thánh để thờ, với những phong cách nghệ thuật rất độc đáo.
* Chữ viết:
– Người Ấn Độ sớm có chữ viết:
+ Chữ cổ vùng sông Ấn từ 3000 năm TCN;
+ Chữ cổ vùng sông Hằng có thể có từ 1000 năm TCN.
– Chữ viết ban đầu là kiểu chữ đơn sơ Brahmi, được dùng để khắc trên cột A-sô-ca, rồi được nâng lên sáng tạo thành hệ chữ Phạn (Sanskrit) được hoàn thiện từ thời A-sô-ca cả chữ viết và ngữ pháp.
– Ngôn ngữ và văn tự phát triển là điều kiện để chuyển tải, truyền bá văn học, văn hoá Ấn Độ.
* Kiến trúc, điêu khắc:
– Thời Gúp-ta đã có những công trình kiến trúc, tượng, những tác phẩm tuyệt vời, làm nền tảng cho văn hoá truyền thống Ấn Độ, có giá trị vĩnh cửu xuyên suốt thời gian lịch sử của loài người.
=> Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn học truyền thống của mình, truyền bá ra bên ngoài. Đông Nam Á là nơi chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất của văn hoá Ấn Độ.
2. Vương triều Hồi giáo Đê-li
– Ấn Độ đã trải qua một thời kì phát triển, nhất là về văn hoá truyền thống, nhưng sự phân tán không đem lại sức mạnh thống nhất để người Ấn Độ có thể chống cự được cuộc tấn công từ bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ (Tuốc).
– Người Hồi giáo gốc Trung Á đã tiến hành cuộc chinh chiến vào đất Ấn Độ, từng bước chinh phục các tiểu quốc Ấn rồi lập nên Vương quốc Hồi giáo Ấn Độ, gọi tên là Đê-li.
– Trong hơn 300 năm tồn tại và phát triển, Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206 – thi 1526) đã:
+ Truyền bá, áp đặt Hồi giáo vào những cư dân theo Phật giáo và Hinđu giáo.
+ Tự dành cho mình những ưu tiên về ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
– Mặc dù các ông vua đã cố gắng thực thi nhiều chính sách mềm mỏng để giữ yên đất nước, nhưng sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo không thể làm tan đi nỗi bất bình của nhân dân.
– Yếu tố văn hoá mới – văn hoá Hồi giáo – được du nhập vào Ấn Độ.
+ Nhiều công trình kiến trúc Hồi giáo được xây dựng. Đê-li trở thành “một trong những thành phố lớn nhất thế giới” ở thế kỉ XIV.
=> Sự phát hiện nhau giữa hai nền văn minh đặc sắc là Ấn Độ Hinđu giáo và Ả-rập Hồi giáo. Sự giao lưu văn hoá Đông – Tây cũng được thúc đẩy hơn.
– Thời Vương triều Hồi giáo Đê-li cũng là thời mà các thương nhân Ấn Độ mang đạo Hồi đến một số nơi, một số nước ở Đông Nam Á.
Sự thành lập Vương triều Mô-gôn
– Vua Ti-mua Leng tự nhận là dòng dõi Mông Cổ tấn công Ấn Độ năm 1398, nhưng cháu nội là Ba-bua đánh chiếm Đê-li lập ra Vương triều Ấn Độ Mô gôn (gốc Mông Cổ).
– Vua A-cơ-ba (1556-1707) tài giỏi đã xây dựng một chính quyền mạnh mẽ, xây dựng khối hòa hợp dân tộc, khôi phục kinh tế, phát triển văn hóa Ấn Độ.
Những chính sách của vua A-cơ-ba:
– Xây dựng một chính quyền mạnh mẽ, dựa trên sự liên kết tầng lớp quý tộc, không phân biệt nguồn gốc, số quan lại gốc Mông cổ, gốc Ấn Độ Hồi giáo và cả gốc Ấn Độ Ấn giáo, có tỉ lệ gần như bằng nhau;
– Xây dựng khối hoà hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo và cũng có biện pháp hạn chế sự bóc lột quá đáng của chủ đất, quý tộc;
– Tiến hành đo đạc lại ruộng đất đế định ra mức thuế đúng và hợp lí, thống nhất các hệ thống cân đong và đo lường;
– Khuyến khích và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo văn hoá, nghệ thuật.
=> Kết quả: xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển, văn hóa có nhiều thành tựu, đất nước thịnh vượng. Vua A -cơ -ba được xem như một vị anh hùng dân tộc.
– A-cơ-ba được coi như là một vị anh hùng dân tộc; ngày nay tên ông được đặt cho nhiều đường phố, công trình, xứng với danh hiệu của Ông là Đấng Chí tôn A-cơ-ba.
Tình trạng chia rẽ lại xuất hiện ở Ấn Độ
– Đến thời Gia-han-ghi-a (1605-1627) và Sa Gia-han (1627-1658) đã:
+ Dùng nhiều biện pháp quyết liệt để bắt dân phục tùng, chiếm đoạt nhiều của cải.
+ Xây dựng nhiều công trình kiến trúc: lăng mộ Ta-giơ Ma-han, lâu đài Thành Đỏ ở Bắc Ấn Độ đó là di sản văn hóa bất hủ.
=> Dùng quyền chuyên chế, độc đoán để cai trị đất nước rộng lớn nhưng rất đa dạng, phân tán.
Lăng mộ Ta-giơ Ma-han
– Đầu thế kỷ XIX, thực dân phương Tây xâm nhập Ấn Độ báo hiệu sự khủng hoảng và suy vong của chế độ phong kiến Ấn Độ. Vua cuối cùng của vương triều là Ao-reng-dép đã phải đối diện với thực dân Anh và bước đầu để mất Ma-đrát, Bom-bay.