Cục diện của thế giới đã thay đổi như thế nào khi nga rút khỏi chiến tranh thế giới thứ nhất
0 bình luận về “Cục diện của thế giới đã thay đổi như thế nào khi nga rút khỏi chiến tranh thế giới thứ nhất”
Tất cả nhữngđế quốcquân chủ(trừĐế quốc Anh) đều sụp đổ trong cuộc chiến tranh này. ĐảngBolsheviklên nắm quyền tại nướcNgasau cuộcCách mạng Tháng Mườilật đổNga hoàng, trong khi việc Đức bại trận lại tạo điều kiện choĐức Quốc Xãlên nắm quyền nhờ biết khai thác tâm lý bất mãn của người dân.[1]Tuy nướcĐứcthua cuộc nhưng vềthương mạivàcông nghiệphọ không bị tổn hại gì lớn,[3]vì thế về những mặt này họ đã chiến thắng cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.[19]
Không một nướcchâu Âunào thật sự chiến thắng cuộc chiến tranh này, tất cả đều chịu tổn hại nặng nề về người và của. Sauchiến tranh,châu Âulâm vào tình trạngkhủng hoảngvà những cao tràochủ nghĩa dân tộctrỗi dậy ở các nước bại trận.[1]Điển hình là tạiThổ Nhĩ Kỳ, bão táp phong tràoCách mạng Giải phóng Dân tộcrầm rộ, đưa dân tộc này dần dần hồi phục, và buộc phe Hiệp Ước phải xóa bỏ những điều khoản khắc nghiệt sau khi cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất chấm dứt.[20][21]Nước duy nhất không bị tàn phá mà còn thu được lợi nhuận lớn từ cuộc chiến này làHoa Kỳ, nó đã tạo điều kiện cho nước này vượt trên các nướcchâu Âuvềkinh tếkể từ sau cuộc chiến.
Trước đây ở các nước nóitiếng Anhdùng từ “Đại chiến” (Great War). Vàithập kỷsau, tên gọiChiến tranh thế giới lần thứ nhất(World War I) mới được áp dụng để phân biệt với cuộcChiến tranh thế giới thứ hai.[22]Đương thời, nó còn được gọi với cái tên “Cuộc chiến tranh chấm dứt mọi cuộc chiến tranh” (The war to end all wars) bởi quy mô và sự tàn phá khủng khiếp nó gây ra.[23]Chính những vấn đề liên quan tớiHoà ước Versailles 1918đã khiến cho cuộcChiến tranh thế giới thứ haibùng nổ.[24]
Đầu năm 1918, Đức tiếp tục tấn công Pháp, một lần nữa Pa-ri bị uy hiếp.
+ Tháng 7/1918, Mĩ đổ bộ vào châu Âu, chớp thời cơ Anh – Pháp phản công. Đồng minh của Đức đầu hàng (Bun-ga-ri ngày 29/9, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 30/10, Áo – Hung ngày 2/11).
+ Ngày 9/11/1918, cách mạng Đức bùng nổ, lật đổ nền quân chủ.
+ Ngày 1/11/1918, chính phủ Đức đầu hàng, chiến tranh kết thúc.
Tất cả những đế quốc quân chủ (trừ Đế quốc Anh) đều sụp đổ trong cuộc chiến tranh này. Đảng Bolshevik lên nắm quyền tại nước Nga sau cuộc Cách mạng Tháng Mười lật đổ Nga hoàng, trong khi việc Đức bại trận lại tạo điều kiện cho Đức Quốc Xã lên nắm quyền nhờ biết khai thác tâm lý bất mãn của người dân.[1] Tuy nước Đức thua cuộc nhưng về thương mại và công nghiệp họ không bị tổn hại gì lớn,[3] vì thế về những mặt này họ đã chiến thắng cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.[19]
Không một nước châu Âu nào thật sự chiến thắng cuộc chiến tranh này, tất cả đều chịu tổn hại nặng nề về người và của. Sau chiến tranh, châu Âu lâm vào tình trạng khủng hoảng và những cao trào chủ nghĩa dân tộc trỗi dậy ở các nước bại trận.[1] Điển hình là tại Thổ Nhĩ Kỳ, bão táp phong trào Cách mạng Giải phóng Dân tộc rầm rộ, đưa dân tộc này dần dần hồi phục, và buộc phe Hiệp Ước phải xóa bỏ những điều khoản khắc nghiệt sau khi cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất chấm dứt.[20][21] Nước duy nhất không bị tàn phá mà còn thu được lợi nhuận lớn từ cuộc chiến này là Hoa Kỳ, nó đã tạo điều kiện cho nước này vượt trên các nước châu Âu về kinh tế kể từ sau cuộc chiến.
Trước đây ở các nước nói tiếng Anh dùng từ “Đại chiến” (Great War). Vài thập kỷ sau, tên gọi Chiến tranh thế giới lần thứ nhất (World War I) mới được áp dụng để phân biệt với cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.[22] Đương thời, nó còn được gọi với cái tên “Cuộc chiến tranh chấm dứt mọi cuộc chiến tranh” (The war to end all wars) bởi quy mô và sự tàn phá khủng khiếp nó gây ra.[23] Chính những vấn đề liên quan tới Hoà ước Versailles 1918 đã khiến cho cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ.[24]
Đầu năm 1918, Đức tiếp tục tấn công Pháp, một lần nữa Pa-ri bị uy hiếp.
+ Tháng 7/1918, Mĩ đổ bộ vào châu Âu, chớp thời cơ Anh – Pháp phản công. Đồng minh của Đức đầu hàng (Bun-ga-ri ngày 29/9, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 30/10, Áo – Hung ngày 2/11).
+ Ngày 9/11/1918, cách mạng Đức bùng nổ, lật đổ nền quân chủ.
+ Ngày 1/11/1918, chính phủ Đức đầu hàng, chiến tranh kết thúc.