Làm thế nào để viết được PTHH khi cho kim loại + hỗn hợp dung dịch axit, axit + muối, ….
VD: Cu + HCl + NaNO3, Fe + H2SO4 + NaNO3, …
Làm thế nào để viết được PTHH khi cho kim loại + hỗn hợp dung dịch axit, axit + muối, ….
VD: Cu + HCl + NaNO3, Fe + H2SO4 + NaNO3, …
Đáp án:
Giải thích các bước giải:
Gồm 3 loại axit tác dụng với muối.
a/ Axit loại 1:
Thường gặp là HCl, H2SO4loãng, HBr,..
Phản ứng xảy ra theo cơ chế trao đổi.
b/ Axit loại 2:
Là các axit có tính oxi hoá mạnh: HNO3, H2SO4đặc.
Phản ứng xảy ra theo cơ chế phản ứng oxi hoá khử.
c/ Axit loại 3:
Là các axit có tính khử.
Thường gặp là HCl, HI, H2S.
Phản ứng xảy ra theo cơ chế phản ứng oxi hoá khử.
2/ Công thức phản ứng.
a/ Công thức 1:
Muối + Axit —> Muối mới + Axit mới.
Điều kiện: Sản phẩm phải có:
– Kết tủa.
– Hoặc có chất bay hơi(khí).
– Hoặc chất điện li yếu hơn.
Đặc biệt: Các muối sunfua của kim loại kể từ Pb trở về sau không phản ứng với axit loại 1.
Ví dụ: Na2CO3 + 2HCl —> 2NaCl + H2O + CO2 (k)
BaCl2 + H2SO4 —> BaSO4(r) + 2HCl
b/ Công thức 2:
Muối + Axit loại 2 —> Muối + H2O + sản phẩm khử.
Điều kiện:
Muối phải có tính khử.
Muối sinh ra sau phản ứng thì nguyên tử kim loại trong muối phải có hoá trị cao nhất.
Chú ý: Có 2 nhóm muối đem phản ứng.
– Với các muối: CO32-, NO3–, SO42-, Cl– .
+ Điều kiện: Kim loại trong muối phải là kim loại đa hoá trị và hoá trị của kim loại trong muối trước phải ứng không cao nhất.
– Với các muối: SO32-, S2-, S2–.
+ Phản ứng luôn xảy ra theo công thức trên với tất cả các kim loại.
c/ Công thức 3:
Thường gặp với các muối sắt(III). Phản ứng xảy ra theo quy tắc 2.(là phản ứng oxi hoá khử)
2FeCl3 + H2S —> 2FeCl2 + S(r) + 2HCl.
* Trong dung dịch chứa $HCl$, $NaNO_3$, có các ion: $H^+$, $Cl^-$, $Na^+$, $NO_3^-$.
Xét phản ứng $Cu+HNO_3$ loãng:
$3Cu+8HNO_3\to 3Cu(NO_3)_2+2NO+4H_2O$
Phương trình ion rút gọn:
$3Cu+8H^++2NO_3^-\to 3Cu^{2+}+2NO+4H_2O$
Như vậy, cho $Cu$ vào dung dịch chứa hai ion $H^+$, $NO_3^-$ điện li từ hai chất riêng biệt nhau giống với cho vào dung dịch $HNO_3$.
* $Cu+HCl+NaNO_3$:
Tuỳ vào đề bài để đoán sản phẩm khử (hay thấy là $NO$)
Có $Na^+$, $Cl^-$ nên sẽ có muối $NaCl$
Muối đồng có thể là $Cu(NO_3)_2$, $CuCl_2$
Viết phương trình, thăng bằng e:
$3Cu+8HCl+2NaNO_3\to 3CuCl_2+2NaCl+2NO+4H_2O$
* $Fe+H_2SO_4+NaNO_3$
Tương tự ta có:
$Fe+2H_2SO_4+4NaNO_3\to Fe(NO_3)_3+2Na_2SO_4+NO+2H_2O$
Nếu dư $Fe$ vẫn có thể xảy ra phản ứng tạo sắt (II)
* Lưu ý: những dạng bài $Cu+HCl/KNO_3$ hoặc $Fe+H_2SO_4/NaHSO_4$,… tốt nhất quy về ion để tránh rối.