“ Nay các ngươi ngồi nhìn chủ nhục mà không biết lo; thấy nước nhục mà không biết thẹn. Làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc thái thường để đãi yến ngụy sứ mà không biết căm. Hoặc lấy việc chọi gà làm vui đùa hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển; hoặc vui thú vườn ruộng, hoặc quyến luyến vợ con;hoặc lo làm giàu mà quên việc nước, hoặc ham săn bắn mà quên việc binh; hoặc thích rượu ngon, hoặc mê tiếng hát.”.
a. Nêu nội dung đoạn trích trên.
b. Xét về mục đích nói, những câu văn trên thuộc kiểu câu gì? Xét về ý nghĩa, câu văn “Nay các ngươi ngồi nhìn chủ nhục mà không biết lo; thấy nước nhục mà không biết thẹn. Làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc thái thường để đãi yến ngụy sứ mà không biết căm. ” là loại câu gì?
c. Xác định các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích và nêu tác dụng.
d. Kể tên các văn bản nghị luận trung đại khác mà em được học trong chương trình, nêu tên tác giả và thể loại của văn bản.
e. Sự thờ ơ, ham vui của các tướng sĩ nhà Trần sẽ để lại những hậu quả khôn lường với chính họ và với gia đình, đất nước. Từ đó, em hãy trình bày ý kiến của mình về vấn đề: Mỗi con người, đặc biệt là lớp trẻ chỉ ham vui, không chịu lao động và học tập thì cuộc sống sẽ khó thành công.
a. Nội dung đoạn trích: thái độ lên án, phê bình quân tướng triều đình chưa xác định được kẻ thù, không có quyết tâm và ý chí chống giặc, quy hàn dưới trướng giặc và trụy lạc trong thú vui vô bổ mà bỏ quên đi nhiệm vụ cứu nước cấp bách. Từ đó thể hiện tầm nhìn, mưu trí và tấm lòng yêu nước và căm thù giặc của tác giả
b. Loại câu trần thuật
c. Biện pháp nghệ thuật được sử dụng: liệt kê
– Tác dụng: nêu rõ, nhấn mạnh vào sự bất lực, thờ ơ, vô trách nhiệm, thiếu tinh thần chống giặc giữ nước của quân tướng triều đình, dấy lên sự căm phẫn và khích lệ tinh thần của các tướng sĩ
d.
– Chiếu dời đô – Lý Công Uẩn (chiếu)
– Nước Đại Việt – Nguyễn Trãi (cáo)
e. Mỗi con người, đặc biệt là lớp trẻ chỉ ham vui, không chịu lao động và học tập thì cuộc sống sẽ khó thành công.
-Luận điểm 1: Lớp trẻ là mầm non tương lai của đất nước, là thế hệ quyết định sự thịnh suy của đất nước sau này, có trách nhiệm đóng góp cho đất nước giàu mạnh.
– Luận điểm 2: Việc ham vui, không chịu lao động, học tập khiến cho thế hệ trẻ trở nên suy thoái, thiếu ý thức và kiến thức lại còn có nguy cơ trở thành gánh nặng của XH.
– Luận điểm 3: khuyến khích những người trẻ có ý thức chung và phấn đấu vì tương lai của cộng đồng, đất nước. Phê phán, lên án những người ăn chơi bê tham, thiếu trách nhiệm, thiếu tinh thần phấn đấu, trụy lạc trong thú vui, không xác định được vị trí và trách nhiệm của mình trong xã hội.
– Bài học: cần phải tự có ý thức, trách nhiệm, phải tự kiểm điểm nghiêm ngặc bản thân và những người khác sống và cống hiến cho nước nhà, nơi đã nuôi ta khôn lớn. Phải biết xác định thù bạn, biết bảo vệ đất nước và chống giặc ngoại xâm trên tinh thần và khả năng có thể của bản thân.