Ở người , nhóm máu quy định bởi các gen sau :
– Nhóm máu A do gen IA quy định
– Nhóm mấu B do gen IB quy định
– Nhóm máu AB do gen IAIB quy định
– Nhóm máu O do gen IO quy định
a) Hãy viết kiểu gen có thể tương ứng với nhóm máu ở người
b) Lập sơ đồ lai xác định kiểu gen , kiểu hình của các con trong trường hợp bố nhóm máu A, mẹ nhóm máu O
c) Người có nhóm máu AB có thể sinh được con nhóm máu O không ? Vì sao ?
d) Mẹ có nhóm A có thể sinh con nhóm máu O được không ? Giải thích nếu được kiểu gen , kiểu hình của bố như thế nào ?
e) Nếu các con có đủ 4 nhóm máu A,B,AB,O thì bố mẹ có kiểu gen như thế nào ?
Đáp án:
a.
– Các kiểu gen quy định nhóm máu ở người:
+ Nhóm máu A có kiểu gen $I^{A}$$I^{A}$ hoặc $I^{A}$$I^{O}$
+ Nhóm máu B có kiểu gen $I^{B}$$I^{B}$ hoặc $I^{B}$$I^{O}$
+ Nhóm máu AB có kiểu gen $I^{A}$$I^{B}$
+ Nhóm máu O có kiểu gen $I^{O}$$I^{O}$
b.
– Bố có nhóm máu A có kiểu gen `I^AI^A“;` `I^AI^O`
– Mẹ có nhóm máu O có kiểu gen `I^OI^O`
* Sơ đồ lai 1:
P: `I^AI^A` × `I^AI^A`
`G_P`: `I^A` `I^O`
F1: `I^AI^O`
+ Tỉ lệ kiểu gen: 100% `I^AI^O`
+ Tỉ lệ kiểu hình: 100% Nhóm máu A
* Sơ đồ lai 2:
P: `I^AI^O` × `I^AI^A`
`G_P`: `I^A“;` `I^O` `I^O`
F1: `I^AI^O“; “I^OI^O`
+ Tỉ lệ kiểu gen: 50% `I^AI^O` : 50% `I^OI^O`
+ Tỉ lệ kiểu hình: 50% Nhóm máu A : 50% Nhóm máu O
c.
– Người có nhóm máu AB không sinh được con có nhóm máu O, vì:
· Người có nhóm máu AB giảm phân cho hai loại giao tử `I^A` và `I^B`
· Người có nhóm máu O nhận một giao tử `I^O` từ cả bố và mẹ
d.
– Mẹ có nhóm máu A có thể sinh được con nhóm máu O nếu người mẹ mang kiểu gen `I^AI^O`
– Kiểu gen và kiểu hình của bố là:
· Nhóm máu A: `I^AI^O`
· Nhóm máu B: `I^BI^O`
· Nhóm máu O: `I^OI^O`
e.
– Để các con có đủ 4 nhóm máu A, B, AB, O thì bố và mẹ giảm phân phải cho giao tử `I^A; I^B` và cả bố và mẹ phải đồng thời cho giao tử `I^O`
– Kiểu gen của bố và mẹ để sinh ra con có đủ 4 nhóm máu là:
· Bố mang nhóm máu A `(I^AI^O)` × Mẹ mang nhóm máu B `(I^BI^O)`
· Bố mang nhóm máu B `(I^BI^O)` × Mẹ mang nhóm máu A `(I^AI^O)`