Sau khi chiến tranh lạnh chấm dứt, tình hình thế giới có nhiều biến chuyển và diễn ra theo xu thế nào? Tại sao xu hướng hoà bình ổn định và hợp tác phát triển kinh tế vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các dân tộc? Liên hệ tình hình thực tiễn ở Việt Nam.
Tình hình thế giới phát triển theo các xu thế chính sau:
– Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo xu hướng “đa cực”.
– Hầu như các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế.
– Mĩ ra sức thiết lập trật tự thế giới mới “một cực” làm bá chủ thế giới. Nhưng trong bối cảnh lúc đó, Mĩ không dễ dàng thực hiện được tham vọng đó.
– Tình hình chính trị ở nhiều khu vực không ổn định, diến ra các cuộc nội chiến, xung đột…
Đó là Thời cơ vì:
Là có điều kiện để các nước có cơ hội hội nhập vào nền kinh tế của thế giới và khu vực, có điều kiện rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển, hợp tác và vận dụng những ưu việt về thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất để phát triển đất nước
Nó cũng là thách thức vì:
Do nhu cầu hội nhập, nhiều nền văn hóa sẽ du nhập vào đất nước nếu không tiếp thu có chọn lọc văn hóa đất nước dễ bị mai một. Sự bất đồng về ngôn ngữ, các nước có nền kinh tế kém phát triển dễ bị thâu tóm … Nếu không chớp thời cơ để phát triển sẽ tụt hậu, hội nhập sẽ hòa tan.
– Là vì các nước đang phát triển có điểm xuất phát thấp về kinh tế, văn hóa, nhân lực còn nhiều hạn chế với sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới. Việc giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc và sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại. Nếu không nắm bắt thời cơ thì sẽ bị tụt hậu so với các dân tộc khác. Nếu nắm bắt thời cơ nhưng không có đường lối chính sách đúng đắn phù hợp sẽ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
– Vì vậy mỗi dân tộc đều có những chính sách, đường lối phù hợp để phát triển kinh tế – xã hội của đất nước nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hoá dân tộc.
Liên hệ với Việt Nam bấy giờ: Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có những chính sách, đường lối phù hợp. Nhờ đó, đất nước ta từng bước phát triển hoà nhập dần vào đời sống khu vực và thế giới.