Quân đội thời Lý Trần còn thời Lê sơ chủ yếu là quý tộc, vương hầu nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (vua nắm mọi quyền hành) nhưng chưa hoàn chỉnh bằng thời Lê sơ.
Quân đội thời Lê sơ các nho sĩ trí thức đỗ đạt, có học vị thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau. Không còn tầng lớp quý tộc thời Trần, vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chỉ huy quân đội, hoàn chỉnh hơn, chặt chẽ hơn, tính tập quyền cao.
+Tổ chức quân đội thời Trần:
-Quân đội gồm cấm quân và quân các lộ. Ở làng,xã có hương binh. Ngoài ra còn có quân của các vương hầu.
-Quân đội tuyển chọn theo chính sách “ngụ binh ư nông””quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”. Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ.
-Bố trí tướng giỏi đóng quân ở các vùng hiểm yếu. Nhất là biên giới phía Bắc.
+Tổ chức quân đội thời Lê Sơ:
-Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”.
-Quân đội gồm 2 bộ phận: Quân triều đình và quân địa phương: bộ binh,thủy binh,tương binh và nghị binh.
-Vũ khí: đao kiếm,cung tên,hỏa pháo. Kiên quyết bảo vệ vùng biên giới.
So sánh quân đội là:
-Khác nhau:
Quân đội thời Lý Trần còn thời Lê sơ chủ yếu là quý tộc, vương hầu nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (vua nắm mọi quyền hành) nhưng chưa hoàn chỉnh bằng thời Lê sơ.
Quân đội thời Lê sơ các nho sĩ trí thức đỗ đạt, có học vị thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau. Không còn tầng lớp quý tộc thời Trần, vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chỉ huy quân đội, hoàn chỉnh hơn, chặt chẽ hơn, tính tập quyền cao.
-Giống nhau:
Đều thực hiện chế độ “Ngự binh ư nông”
Tổ chức chặt chẽ võ nghệ hằng năm
Có năng lực chiến đấu bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ